La culture d'esthétique

Điều đầu tiên cho kiến trúc hiện đại Sài Gòn / The first thing for modernist architecture in Sài Gòn

Typical typologies of modernist architecture in Sài Gòn

Khi chúng ta tìm kiếm những câu hỏi cho kiến trúc Việt Nam, thì Kiến trúc hiện đại giữa thế kỉ 20 lại trưng bày một câu hỏi thú vị về thứ tạm gọi là "sự Việt Nam". Những công trình kiến trúc hiện đại ở Sài Gòn chia sẻ một phân loại trong Chủ nghĩa hiện đại thế giới, nhưng chưa bao giờ chỉ nằm gọn trong nó. Những sáng tác mang chất thơ hay những quyết định thiết kế cảm tính một cách đầy chủ ý xuất hiện từ vẻ ngoài cho đến chi tiết bên trong lại dấy lên câu hỏi "Liệu thứ chúng ta đang nhìn vào chỉ bao gồm Chủ nghĩa hiện đại?" và phần khác biệt lòi ra đó so với các trung tâm kiến trúc hiện đại khác của thế giới là gì? Những quyết định của các kiến trúc sư hiện đại Việt Nam giữa thế kỉ 20 phản ánh điều gì về đặc điểm văn hoá Việt Nam? Và sự kết hợp giữa những cảm xúc Á Đông và một lý tưởng phương Tây nói lên điều gì cho sự phát triển?

Để trả lời những câu hỏi đó, thì trước tiên, việc ý thức, công nhận và xứng danh Kiến trúc hiện đại Việt Nam là bức thiết.

____________________________________________________________________

As we try to search for questions about Vietnamese architecture, modernist architecture in the middle of the twentieth century raises an interesting question of something called the "Vietnamese-ness". The modernist buildings in Sai Gon share a category in the world’s modernist architecture, but never stay only within that. The poetic compositions or the intuitive decisions in a very subjective manner appearing from the outside to the very details inside bring about the question of "Is it only modernism that we’re looking at? » And what is the remaining difference compared to the other modernist centers of the world? What do the decisions of the Vietnamese modernist architects in the twentieth century reflect about Vietnamese cultural specificities? And what does this combination of the Oriental emotions and a Western ideal mean for development?

On answering these questions, acknowledging, recognising and manifesting Vietnamese modernist architecture, therefore, are crucial.

Vì sao phải nghiên cứu Kiến trúc Hiện đại ở Sài Gòn?

Appartment building at 12 Võ Văn Kiệt street, district 1, Hồ Chí Minh city

Chủ nghĩa Hiện đại là một trong những trào lưu kiến trúc có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế kỉ 20, và sức hấp dẫn cùng những bài học cho nền kiến trúc thế giới của chủ nghĩa hiện đại vẫn còn giá trị tới ngày nay. Chủ nghĩa hiện đại hiểu đơn giản là thay vì ngày trước người ta thiết kế trang trí nhiều như kiến trúc La Mã, Gothic, Baroque,... có nhiều thành phần không phục vụ chức năng mà phục vụ nhiều hơn về niềm tin, thì bây giờ người ta thiết kế bỏ hết những sự trang trí, ưu tiên công năng là tối thượng, tập trung vào tính hiệu quả và khả năng sử dụng. Nói cách khác là thiết kế công trình như những 'cỗ máy' mà con người chui vừa để phục vụ con người.

Kiến trúc Hiện đại, một cách kỳ diệu, lại được thực hành, phát triển rất đặc biệt tại Việt Nam và đã trở thành một phân loại riêng trong lịch sử kiến trúc hiện đại thế giới. Những công trình được xây dựng trong khoảng những năm 1920 đến tận những năm 1980 mang trong mình một sức biểu hiện khác lạ và đặc biệt so với các nền kiến trúc hiện đại khác, kể cả các nước phương tây như Pháp, Đức,... bởi những điều kiện riêng biệt về khí hậu, văn hoá, xã hội tại Việt Nam. Theo một cách nào đó, những công trình này mang đậm trong từng chi tiết được thiết kế những giá trị thuần Việt Nam. Nhiều công trình là sự phản ánh thuần khiết của thứ mà tôi tạm gọi là 'tư duy Việt Nam', lối suy nghĩa chỉ có thể được khám phá bởi những con người mang dòng máu Việt. Và những giá trị này đã thấm đẫm trong các công trình như vậy.

Nhờ vào bàn tay của các kiến trúc sư giai đoạn này, 'tư duy Việt Nam' đã được đẩy tới đỉnh cao.

Ngày nay, đã có sự xuất hiện của nhiều quan điểm thiết kế khác, và chủ nghĩa hiện đại đã bước qua thời hoàng kim của nó, nhưng dù là quan điểm nào, thì 'tư duy Việt Nam' là thứ luôn cần được các thế hệ kiến trúc sư nuôi dưỡng và phát triển.

Những công trình kiến trúc hiện đại còn sót lại là những thiết kế tuyệt vời, là những 'tài liệu' vô giá để tìm hiểu không chỉ về cách suy nghĩ mà còn cả cách thực hành 'tư duy Việt Nam', kiến trúc Việt Nam.

Nhiệm vụ hiện nay của kiến trúc sư Việt nói riêng, và người Việt nói chung là bảo vệ và tự hào về những tác phẩm Việt có tầm ảnh hưởng thế giới này.